UZAYA DAİR RİSKLER İLE İLGİLİ SİGORTALAR ÜZERİNE BİR HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Türkiye'nin uzay politikalarıyla ilgili 10 yıllık vizyonunu, stratejilerini, hedeflerini ve projelerini belirlediği Milli Uzay Programı'nın 10 maddesi açıklanmıştır. Bu durum ülkemiz açısından hukuk ve birçok sektör açısından yeni ve gelişmeye açık bir çalışma ve araştırma alanını yaratmıştır. Uluslararası uzay hukuku halihazırda temel olarak beş büyük Birleşmiş Milletler anlaşması (Hukuki dokümanlar arasında, Dış Uzay Anlaşması, Geri Dönüş ve Kurtarma Anlaşması, Sorumluluk Sözleşmesi, Tescil Sözleşmesi ve Ay Anlaşması gibi belgeler yer amaktadır) ile uluslararası teamül hukukundan oluşmaktadır. Diğer yandan ilgili bildirgeler ve kılavuz ilkeler ("yumuşak hukuk") ve ulusal mevzuat da not edilmelidir. Uzay ilişkili risklere dair sigortalar, bir sigorta şirketi için çok yeni ve ilginç bir sigorta branşıdır, çünkü diğer geleneksel sigorta branşları ile ilişkisi yoktur. Uzay sektörü için şu anda hem birinci taraf ve hem de üçüncü taraf teminatlarına dair sigortalar mevcuttur. Uzay sigortası birinci taraf teminatı esas itibarı ile, dört teminat türüne ayrılır. Bunlar çoğu uydu projesinin aşamalarını yansıtan, uydunun hazırlanması ve fırlatılması, ardından yörüngeye yerleştirilmesi ve işletilmesi. Ancak, piyasada henüz standart bir hale getirilmiş sigorta ürünleri bulunmamakta ve daha çok terzi usulü ürünlerin oluşturulduğu görülmektedir. İş bu çalışma ile, uzay hukuku ve ülkemiz hukuku da dikkate alınarak, sigorta sektörü özelinde konuya giriş ve uzaya ilişkin riskler açısından sigorta ürünlerine dair çalışma usul ve esaslarına dair bir bilgilendirme yapılması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
The announcement of Turkey's 10-point National Space Program, outlining the country's vision, strategy, goals, and projects for the next decade in the realm of space policies, has opened up new avenues for study and research, particularly in the legal domain and various frameworks. International space law primarily comprises five key United Nations treaties (the Outer Space Treaty, Return and Recovery Treaty, Liability Convention, Registration Convention, and Moon Treaty), alongside customary international law. Additionally, it includes relevant declarations, guidelines (referred to as "soft law"), and national legislations. Space-related risk insurance represents a novel and intriguing branch for insurance companies, distinct from traditional insurance lines. Currently, there exist both first-party and third-party coverages for the space sector. First-party coverage in space insurance typically encompasses four types, aligning with different phases of satellite projects: satellite preparation and launch, orbital placement, and operational phases. Notably, standardized insurance products for space risks are not yet widely available, with more customized offerings being developed. This study aims to introduce the space insurance sector, considering both international space law and local regulations, while providing insights into working procedures and principles governing insurance products related to space risks.